The Enneagram
Enneagram แปลว่า นพลักษณ์ มาจาก คำว่า “นพ” หมายถึง เก้า ส่วนคำว่า “ลักษณ์” หมายถึง ลักษณะหรือประเภท นพลักษณ์เป็นศาสตร์ทางจิตวิทยาที่อธิบายลักษณะโลกภายในจิตใจของบุคคลโดยแบ่งออกเป็น 9 ประเภท นพลักษณ์เป็นศาสตร์ที่ใช้ศึกษาเข้าใจตนเองและเข้าใจคนอื่นในระดับลึกซึ้งทางจิตใจ เพื่อจะได้รักและยอมรับตนเองและคนอื่นได้อย่างลึกซึ้ง ไม่ใช่เพื่อจัดประเภทบุคลิกภาพตามตัวเลขและแยกตนเองออกจากคนอื่นนพลักษณ์เป็นจิตวิทยาสมัยใหม่ที่มีรากมาจากภูมิปัญญาโบราณเริ่มจากอาจารย์จอร์จ ไอ เกิร์ดจิฟฟ์ (George I. Gurdjieff) ที่เริ่มเผยแพร่ในประเทศรัสเซียและเข้าสู่ยุโรปในช่วงยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ท่านเป็นคุรุทางจิตวิญญาณสำคัญของโลกที่ได้ใช้ศาสตร์นพลักษณ์เป็นหนทางสู่การตื่นรู้ทางจิตวิญญาณในปัจจุบันขณะ (Presence) ดังนั้นวัตถุประสงค์ของการเรียนรู้นพลักษณ์จึงมิใช่เพียงรู้ว่า ฉันเป็นลักษณ์อะไร แต่เป็นไปเพื่อเรียนรู้และพัฒนาตนเองออกจากกรอบข้อจำกัดของลักษณ์ โดยที่แต่ละลักษณ์มีกระบวนการพัฒนาตนเองเพื่อการเติบโตและบรรลุศักยภาพที่แท้ภายใน
นพลักษณ์อธิบายว่ามนุษย์มีแรงผลักภายในจาก 3 แหล่ง ได้แก่ ศูนย์ท้อง ศูนย์ใจ และศูนย์หัว คนในแต่ละลักษณ์จะถูกขับเคลื่อนชีวิตด้วยศูนย์ใดศูนย์หนึ่งเป็นหลัก ศูนย์ที่เหลือทำหน้าที่สนับสนุนหรืออาจถูกหลงลืม ในเบื้องต้นจึงแยกแยะคนตามศูนย์หลักได้เป็นสามกลุ่มดังนี้
คนศูนย์ใจ ใช้พลังของความรู้สึกขับเคลื่อนชีวิต ได้แก่ ลักษณ์ 2, 3 และ 4 คนศูนย์ใจทั้ง 3 ลักษณ์นี้มีแนวโน้มที่จะรับรู้ตนเองและโลกผ่านช่องทางอารมณ์ เชื่อมโยงสัมพันธ์กับอารมณ์และความรู้สึกของผู้อื่น คนศูนย์ใจจะรู้สึกผูกพันกับคน ด้วยเหตุนี้ความต้องการการยอมรับจากคนอื่นการถวิลหาความรักความใส่ใจ และการเติมเต็มทางอารมณ์ จึงเป็นลักษณะหลักของคนศูนย์นี้
คนศูนย์หัว ใช้พลังของความคิดขับเคลื่อนชีวิต ได้แก่ ลักษณ์ 5, 6 และ 7 คนศูนย์หัวทั้ง 3 ลักษณ์นี้มีแนวโน้มที่จะรับรู้ตนเองและโลกผ่านช่องทางการคิดนึก ใช้หัวเป็นตัวกลั่นกรอง คิดนำความรู้สึกและการกระทำ คนศูนย์หัวจะใช้การคิดจัดการกับความกลัวที่มีต่อโลกและคนอื่นที่อาจจะคุกคามตนเอง ด้วยเหตุนี้การวางแผน เก็บข้อมูล และวิเคราะห์ จึงเป็นลักษณะหลักของคนศูนย์นี้
คนศูนย์ท้อง ใช้พลังของสัญชาตญาณขับเคลื่อนชีวิต ได้แก่ ลักษณ์ 8,9 และ1 คนศูนย์ท้องทั้ง 3 ลักษณ์นี้มีแนวโน้มรับรู้ตนเองและโลกผ่านช่องทางการเคลื่อนไหวร่างกาย ลงมือทำ และเข้าไปมีส่วนร่วม คนศูนย์ท้องจะเข้าไปสร้างผลสะเทือนกับผู้คนและโลกตามภารกิจที่ตนมี ด้วยเหตุนี้การใช้ความรู้สึกตามสัญชาตญาณ การเข้าควบคุม และการใช้ตัวเองเป็นเครื่องมือ จึงเป็นลักษณะหลักของคนศูนย์นี้
คุณลักษณะสำคัญของคนทั้ง 9 ลักษณ์
ทำความเข้าใจศาสตร์นพลักษณ์สองสาย: สายจิตวิทยาบุคลิกภาพ (Enneagram Typology) กับสายกระบวนการพัฒนามนุษย์ (Enneagram Process)
Enneagram as a Personality Typology: “นพลักษณ์” ในสายจิตวิทยาบุคลิกภาพ (Enneagram Typology) จะมีการแบ่งประเภทบุคลิกภาพของคนเป็น 9 ลักษณ์ (นพลักษณ์) เป็นการหลอมรวมศาสตร์โบราณเข้าสู่จิตวิทยาสมัยใหม่โดยอาจารย์ออสกา อิคาโซ (Oscar Ichazo)ผู้ก่อตั้งสำนักเอริก้า (Arica School) ในช่วง 60’s-70’s ที่ประเทศชิลิ เพื่อศึกษาศาสตร์ลี้ลับโบราณเพื่อนำมาพัฒนามนุษย์ในยุคสมัยใหม่ โดยมีวิชานพลักษณ์เป็นแกนหลักของหลักสูตร และมีการอธิบายถึง 9 จุดติดขัดของอีโก้ (Ego Fixations) ที่เป็นอุปสรรคของการพัฒนาเข้าสู่แก่นแท้ของความเป็นมนุษย์ (Essence) เป็นครั้งแรก และในช่วงนั้นเองที่นักจิตวิทยาชาวอเมริกาชื่อ คลาวดิโอ นารันโจ (Claudio Naranjo) ได้เดินทางไปศึกษากับ อาจารย์อิคาโซและนำกลับมาเผยแพร่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นจุดเริ่มต้นของการขับเคลื่อนนพลักษณ์เข้าสู่โลกสมัยใหม่เป็นที่รู้จักกันในปัจจุบัน นำโดยอาจารย์สำคัญในวงการนพลักษณ์ได้แก่ เฮเลน พาล์มเมอร์ (Helen Palmer) ดอน ริโซ (Don Riso) เอ เอช อัลมาส (A. H. Almaas) เป็นต้น และแม้ว่าอาจารย์ดอน ริโซได้เสียชีวิตไปแล้ว และงานของท่านก็ยังได้รับการสืบสานและพัฒนาต่อโดยอาจารย์รัส ฮัดสัน (Russ Hudson) ผู้ร่วมก่อตั้ง The Enneagram Institute กับอาจารย์ริโซ ดังนั้นอาจารย์นพลักษณ์สามท่านที่ยังคงเป็นหลักในชุมชนนพลักษณ์ของโลกคือ อาจารย์เฮเลน พาล์มเมอร์ อาจารย์เอ เอช อัลมาส และอาจารย์รัส ฮัดสัน
Enneagram as a Human Transformation Process: “นพลักษณ์” ในสายกระบวนการพัฒนามนุษย์ (Enneagram Process) จะมีการฝึกฝนและเกิดประสบการณ์ตื่นรู้ในปัจจุบัน (Presence) ผ่านกระบวนการพัฒนาและปลดล๊อคศักยภาพภายในตนเอง โดยใช้สัญลักษณ์นพลักษณ์เป็นแผนที่การเดินทางกลับสู่บ้านที่แท้ภายในหรือ “Essence” มีรากมาจากภูมิปัญญาโบราณที่สามารถย้อนรอยกลับไปได้ถึงพีทากอรัส (Pythagoras) และได้รับการค้นพบอีกครั้งในโลกยุคสมัยใหม่โดยอาจารย์จอร์จ เกิร์ดจิฟฟ์ (George Gurdjieff) หลังจากที่ท่านออกเดินทางร่วมกับสหายในกลุ่ม “ผู้ค้นหาสัจธรรม” (Seekers of Truth) ไปทั่วเอเชียกลาง อิยิปต์ อิหร่าน อินเดีย ทิเบต และโรมเพื่อศึกษาศาสนาต่างๆของโลก เช่น ซูฟี (Sufi) คับบาลาห์ (Kabbalah) คริสต์ (Chirst) และพุทธศาสนา (Buddhism) เป็นต้น ท่านก่อตั้งแนวการพัฒนาจิตวิญญาณหมุนกงล้อครั้งที่สี่ (The Fourth Way) และเผยแพร่แก่ลูกศิษย์ในประเทศรัสเซีย ช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยเป็นการหลอมรวมการหมุนกงล้อทางจิตวิญญาณ 3 ครั้งก่อนของมนุษยชาติคือ ครั้งที่ 1 หนทางของการฝึกกาย (บรรลุจากการอยู่เหนืออำนาจของร่างกาย) ครั้งที่ 2 หนทางของการฝึกใจ (บรรลุจากศรัทธาและการศิโรราบของใจ) และครั้งที่ 3 หนทางของการฝึกปัญญา (บรรลุจากสมาธิภาวนาและปัญญาญาน) นพลักษณ์คือหนทางของการหมุนกงล้อครั้งที่สี่ ที่ี่หลอมรวมการฝึกกาย (ศูนย์กาย) ฝึกใจ (ศูนย์ใจ) และฝึกปัญญา (ศูนย์หัว) เข้าด้วยกัน เพื่อเข้าสู่ความสอดคล้องสมดุลของทั้งสามศูนย์ และดำเนินไปตามกระบวนการธรรมชาติของการพัฒนามนุษย์ (Human Transformation) ตามกฎของความเป็นหนึ่ง (Law of Unity) กฎของสาม (Law of Three) และกฎของเจ็ด (Law of Seven) และมีการเข้ารหัสเป็นสัญลักษณ์นพลักษณ์
ทีมปลูกรักศึกษาค้นคว้าวิจัยและพัฒนาเป็นหลักสูตรนพลักษณ์ที่รวมจุดเด่นของนพลักษณ์ทั้งสองสายเข้าด้วยกัน เพื่อเข้าใจตนเองในทางจิตวิทยาบุคลิกภาพ และมีกระบวนการพัฒนาที่ปลดล็อคศักยภาพภายในของความเป็นมนุษย์ โดยเริ่มจากหลักสูตรขั้นต้น “Enneagram Tranformation in Sand Tray” และหลักสูตรอื่นๆ ที่กำลังจะเกิดขึ้นต่อไปในอนาคต
